Çevrenin korunmasına yönelik teklif yasalaştı

TBMM Genel Kurulunda, plastik alışveriş poşetlerinin ücretli hale getirilmesi, egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayanlara uygulanan cezanın artırılması, yeni imar planlarında bisiklet yollarının zorunlu tutulması gibi düzenlemeler içeren Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, kabul edilerek yasalaştı.

PLASTİK ALIŞVERİŞ POŞETLERİ EN AZ 25 KURUŞTAN SATILACAK

Plastik alışveriş poşetleri tüketiciye en az 25 kuruştan satılacak. Plastik poşetleri ücretsiz veren satış noktalarına, kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezası uygulanacak.

Kanuna göre, çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için plastik poşet, plastik ambalaj kullanımının azaltılması, depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması gibi mekanizmalar kullanılacak.

Kanunla, üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin bireysel olarak atık toplama faaliyetlerini yapabilmeleri ve yetkilendirilmiş kuruluş oluşturma yükümlülüğü zorunlu olmaktan çıkarıldı.

EGZOZ GAZI EMİSYON ÖLÇÜMÜ YAPTIRMAYANLARA BİN 250 LİRA CEZA VERİLECEK

Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine bin 250 lira ceza verilecek. Aynı araç, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona neden oluyorsa ceza 2 bin 500 liraya çıkacak.

Taşıtın imalatında bulunan egzoz gazı emisyon kontrol sistemi olan katalitik konvertör/katalizör/dizel partikül filtresi olmadan kullanılan motorlu taşıt sahibine bin 250 lira, Egzoz Gazı Emisyon Yetki Belgesi bulunan ancak yetkilendirme sonrasında ilgili yönetmelikle düzenlenen şartları kaybettiği tespit edildiği halde ölçüme devam eden veya tekniğine ve belirlenen kurallara aykırı ölçümler yapanlara 5 bin lira, belge olmadan emisyon ölçümü yapanlara, belgelerde tahrifat yapanlara veya sahte belge düzenleyenlere 10 bin lira idari para cezası uygulanacak.

DİĞER İDARİ PARA CEZALARI

Depozito uygulanmadan yıllık piyasaya sürülen ambalaj için, piyasaya sürenlere ton başına 100 lira, plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezası verilecek.

Biyolojik çeşitliliği tahrip edenler ile sulak alanlar için belirlenen koruma ve kullanım usul ve esaslarına aykırı davrananlara, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile taşra teşkilatı birimlerince idari yaptırım uygulanacak.

Atıkların kaynağında ayrı biriktirilmesi ve toplanması amacıyla sıfır atık yönetim sistemini kuran ve uygulayan belediyelere, il özel idarelerine, kurum, kuruluş ve işletmelere teşvik sağlanacak.

GERİ KAZANIM KATILIM PAYI

Plastik alışveriş torbaları için satış noktalarından 15 kuruş, lastik, akümülatör, piller ve araç bataryaları, otomotiv pilleri, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya (televizyon, küçük ev aletleri, buzdolabı ve soğutucular gibi beyaz eşyalar) piyasaya sürenlerden, ithalatçılardan belirtilen miktarlarda geri kazanım katılım payı tahsil edilecek.

Bu ürünlerden herhangi birinin piyasaya arzının, farklı bir ürünün, malzemenin, eşyanın ithalatıyla birlikte gerçekleşmesi halinde, geri kazanım katılım payı ithalatçıdan tahsil edilecek. Listedeki tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacak. Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olacak.

1 OCAK 2021'DEN İTİBAREN ZORUNLU OLACAK

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulamasını, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren zorunlu tutacak. Depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satış noktaları, depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlayacak.

Kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilecek. Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla belirlenecek ve her yıl için güncellenecek.

KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKİLERİ

Karayolları Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri arasına, "otoyolların habitatları böldüğü yerlerde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün görüşünü alarak yaban hayvanlarının geçişlerine izin verecek menfez, ekolojik köprü ve benzeri tesisleri yapmak", "otoyollarda yaban hayvanlarından kaynaklanacak trafik kazalarını önlemek maksadı ile kafes tel çit yapmak" ve "karayollarına yaban hayvanlarının muhtemel yaşam alanlarının bulunduğu bölgelerde uyarıcı levhalar koymak" eklendi.

NİTELİKLİ YAPILAŞMA İÇİN SINIFLANDIRILMIŞ YETKİ BELGESİ

Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet, kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve mühendislerince üstlenilebilecek.

Nitelikli yapılaşmanın sağlanabilmesi ve müteahhitlerin ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla yetki belgeleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca sınıflandırılacak.

Ruhsatsız veya mevzuata aykırı başlanan yapılar, idare tarafından tespit edildiğinde mühürlenecek ve inşaatı durdurulacak. Ruhsata bağlanamayacağı veya aykırılıklarının giderilemeyeceği anlaşılan yapılar, bir aylık süre beklenmeden belediye veya valilikçe yıktırılacak.

BİSİKLET YOLLARI VE BİSİKLET PARK İSTASYONLARI ZORUNLU OLACAK

1 Haziran 2019'dan itibaren imar uygulaması görmemiş alanlarda hazırlanıp onaylanacak yeni imar planlarında, bisiklet yolları ile bisiklet park istasyonları zorunlu hale gelecek. Topografya ve arazi eğimi nedeniyle bisiklet yolu yapılamayan yerlerde ise yaya yolları düzenlenecek.

Yürürlükteki 1/25.000 ölçekli çevre düzeni planları, 5 yıl içinde üst ölçekli çevre düzeni planı veya nazım imar planına dönüştürülecek. Bu süre içinde planlarda revizyon yapılamayacak.

YENİLENEBİLİR ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ

Kıyıda ve denizde, uygulama imar planı kararı ile enerji iletim hatları yapılabilecek. Denizlerde, imar planı kararıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarda yenilenebilir enerji üretim santralleri yapılabilecek.

YAZILI UYARI, İDARİ PARA CEZASI VE LİSANS İPTALİ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli yapı tespiti için lisanslandırılan kurum ve kuruluşların faaliyetlerini denetleyebilecek. Görevlerini gereği gibi yerine getirmemeleri durumunda, işlenen fiilin ağırlığına göre yazılı olarak uyarı, idari para cezası ve lisans iptal cezası uygulanabilecek.

HARÇ MUAFİYETİ

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya iş yeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilecek.

Dönüşüm uygulamalarını teşvik etmek için yeni yapıların ilk satışlarında harç muafiyeti getirilecek.

Bakanlık, riskli alanlar rezerv yapı alanları ve riskli yapıların bulunduğu parsellerdeki uygulamalarda faydalanılmak üzere, özel kanunlarla öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dahil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye, bu standartları plan kararları ile tayin etmeye ve özel standartlar ihtiva eden planlar ve kentsel tasarım projeleri yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkili olacak.

Kanunda, mahalli idarelerin İçişleri Bakanlığından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlanması dolayısıyla bazı teknik düzenlemeler de yer alıyor.