Takıntı hastalığına dikkat!

Herkesin hayatında en az bir kez belirli bir düşünce, durum, olayla ilgili şüpheye düşerek, endişeye kapıldığını anlatan Uzman Psikolog Naciye Tokaç, “Bu durum çoğu kez gerçek bilgiye ulaşıldıktan kısa bir süre sonra ortadan kalkar ve kişinin şüphesi, endişesi geçer ve kalbi rahatlar. Ancak bazı şüpheli, endişeli düşünceler vardır ki; kişi düşüncesi ile ilgili bilgiye ulaşmış olsa dahi rahatlamaz, rahatlayamaz. Bu tip düşüncelerin zaman zaman herkesin aklına takılabilen, uykularını kaçırabilen, heyecanlandıran düşüncelerden farkı vardır. Bunlar; dürtüsel olarak istenmeden gelen, kişinin mantıklı kendine telkiniyle ortadan kalkar gibi olsa da yineleyici şekilde geri dönen ve kişiyi bunaltan düşüncelerdir. Hatta kişi o kadar bunalır ki; bu düşünceleri zihninden atabilmek ve rahatlayabilmek için saçma denilebilecek davranışlar bile gösterir.

Böyle düşüncelere bazen oluşan şüpheli düşüncelerden farklı olarak “obsesyon-takıntılı düşünce” denilirken; bu düşünceleri zihinden atabilmek, rahatlayabilmek amacıyla yapılan davranışlara ise “kompulsiyon-saplantılı davranış” denilir. Takıntılı düşüncelere birkaç örnek verecek olursak; kapıyı kapatırken 7'ye kadar saymazsa annesine kötü bir şey olacağını düşünmesi, umumi tuvaletleri kullanırsa olası AIDS hastası birinin de bu tuvaletleri kullanmış olma ihtimali sonucunda AIDS Hastalığı kapma korkusu nedeniyle umumi tuvaletleri asla kullanmama, doğalgaz vanasını açık unutursa ve gaz patlarsa kendisi yüzünden sevdiği insanlara zarar gelme endişesi nedeniyle yatmadan veya evden çıkmadan önce defalarca vana kontrolü yapması takıntılı düşüncelere ve saplantılı davranışlara örneklerdir” dedi.

“Takıntılı düşünceler oldukça dirençli olup kişiyi öyle bunaltır ki; kişi rahatlayabilmek için elinden gelen her şeyi yapar, takıntılı davranışlar ile rahatlamaya çalışır ancak düşüncelerin geri gelme özelliği nedeniyle tekrar geri gelir ve kişiyi bunaltmaya devam eder” diyen Uzman Psikolog Naciye Tokaç, daha sonra şunları söyledi “Birçok çeşitli ve farklı özellikte takıntılı düşünce vardır. Temizlik, simetri, cinsellik içerikli, dini, bulaşma, kontrol obsesyonları en sık rastlanılan türleridir. Her obsesyonun en az bir kompulsiyonu mutlaka vardır. Kişi birçok yol deneyerek içindeki bunaltıyı rahatlatmaya çalışır, çünkü bu gerçek bir kaygıyla eşdeğer bir korkudur.

Takıntılı düşünceler ve tekrarlayan davranışların özellikleri nedeniyle terapi ve tedaviye direnci yüksek olmakla birlikte öncelikle kişinin takıntılarının düzelmesi konusundaki kararlığı ve terapiye inancı, güveni çok önemlidir. Takıntılar o denli bunaltıcı ve rahatsızlık vericidir ki; kişi ne yaparsa yapsın bundan asla kurtulamayacağını düşünür ve tedaviye de inancı düşüktür. Bu nedenle tedavi olmak isteği ve karar vermek önemlidir. Çünkü tedavi süreci uzun süreli ve yorucu olduğun için sıkıcı olabilir.

Kişinin takıntılı düşünceleri aslında kişinin kendisine bile mantıkla açıklanamayacak kadar saçma gelir ama kendisine engel olamaz. Bu nedenle terapide kişinin düşüncelerinin mantıksızlığına değinilirken; aynı zamanda düşüncelerini test etme olanağı veren denemeler yapılarak kişinin zihninin bu mantıksızlığı fark etmesi sağlanır. Çoğu takıntılı düşüncenin altında bilinçaltı suçluluk hislerinin de yattığı unutulmamalıdır. Bu nedenle bilinçaltı süreçlerin çalışılması kişinin takıntılı düşüncelerine neden olan sebepleri de ortadan kaldıracaktır.”