Mahkeme kararı olmadan ad ve soyadı değişimi

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun ad ve soyadı düzeltilmesi başlıklı ek geçici 8. maddesinde yapılan değişiklikle vatandaşlar bir defaya mahsus mahkeme kararına ihtiyaç duymadan ad ve soyadı değişikliği yapabilecek. Bu kapsamda Erzurum’da 874 kişi ad ve soyadını değiştirdi.

Nüfus Hizmetleri Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun kapsamında vatandaşların Soyadı Kanunu’na aykırı olan, umumi edebe uygun olmayan, küçük düşürücü veya gülünç olan soyadları, yazım, imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmasından kaynaklı anlam değişikliği bulunan ad ve soyadlarını mahkeme kararı aranmaksızın, il veya ilçe idare kurullarının vereceği kararla bir defaya mahsus değiştirebilecek.

Bu kapsamda, Erzurum Valisi Seyfettin Azizoğlu Başkanlığında toplanan İl İdare Kurulu, 5 Ocak 2018 tarihinden bugüne kadar İl Nüfus Müdürlüğüne isim ve soy isim değişikliği için başvuran 874 vatandaşın başvurusunu İl İdare Kurulunda değerlendirerek karara bağlayıp, ad ve soyadlarında gerekli düzeltmeyi yaptı.

Konu ile ilgili bir açıklama yapan İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürü Adalet Çakmur, “Bilindiği gibi daha önceleri vatandaşlarımız isim ve soy isimlerini değiştirmek veya düzeltmek için mahkemeye başvuruyordu. Ancak, son çıkan düzenleme ile ad ve soyadı kanununa aykırı olan isimlerin değiştirilmesi için, mahkeme kararına ihtiyaç duyulmadan bir kereye mahsus bu değişiklik nüfus müdürlüklerine dilekçe ile başvurulması halinde İl ve İlçe İdare Kurullarında alınan kararla değiştirile bilineceği ifade edilmektedir. Bu çerçevede, 5 Ocak 2018 tarihinden bugüne kadar Erzurum’da 874 vatandaşımız ad ve soyadı değişikliği veya düzeltilmesi için müracaatta bulunulmuş ve gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Halen başvuruda bulunan vatandaşlarımızın başvuruları İl İdare Kurulunca değerlendirilerek, yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadların 1 defaya mahsus değiştirilmesine devam edilmektedir. Soyadı değiştirilen erkek ise kendisi ile birlikte eşi ve ergin olmayan çocuklarının da soyadları düzeltilmektedir. Söz konusu uygulama 3 Kasım 2019 tarihine kadar devam edecektir” diye konuştu.

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) Erzurum Şubesi Başkanı Murat Ertaş’ta, “Mahkemesiz değiştirme fırsatını kaçırmayın” dedi.

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, mahkemeye başvurmadan nüfus müdürlüklerine verilecek bir dilekçe ile isim ve soyisimlerde değişiklik yapılmasına imkân tanıyan geçici yasanın Kasım 2019’da dolacağını hatırlatarak vatandaşların bir defaya mahsus bu imkândan yararlanabileceğini hatırlattı.

Önemli bir dil problemi olan isim ve soyisimler konusunda uzun zamandır TDED genel merkezinin ciddi çalışmalarının olduğunu ifade eden TDED Erzurum Şube Başkanı Murat Ertaş, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun ad ve soyad düzeltilmesi başlıklı ek geçici 8.maddesinde yapılan değişiklikle vatandaşların soyadı kanununa aykırı olan, umumi edebe uygun olmayan, küçük düşürücü veya gülünç olan soyadları, yazım, imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmasından kaynaklı anlam değişikliği bulunan ad ve soyadlarını mahkeme kararı aranmaksızın, il veya ilçe idare kurullarının vereceği kararla bir defaya mahsus değiştirebileceğini hatırlatarak hâlâ konudan haberi olmayan vatandaşları uyardı.

TDED Erzurum Şube Başkanı Ertaş, sözlerine şöyle devam etti: “Maddede atıf yapılan soyadı kanunun 3. maddesi ‘Rütbe ve memuriyet, aşiret ve yabancı ırk ve millet isimleriyle umumi edeplere uygun olmayan veya iğrenç ve gülünç olan soyadları kullanılamaz.’ şeklindedir. İsim ve soyisimler de bir dil problemidir. Bu nedenle düzenlemenin kapsamı ve şartları iki husus dikkat edilerek belirlendi. Birincisi isim ve soyisimde ‘Mehmet’ yerine ‘Mekmet’ gibi imla hatası ‘Mehmet Yaşar’ yerine ‘M.Yaşar’ gibi belirsizlik bulunduran yazım yanlışının olması; ikincisi ismin veya soyismin iğrenç ve gülünç olması. İsim ve soyisminde ki gülünçlük kişiyi sosyal hayatın her tarafında bir ömür olumsuz etkilemektedir. Bilhassa öğrencilik hayatında çocuklarda ve gençlerde çok ciddi psikolojik sonuçları olmakta. Geçici yasanın süresi iki sene olup Kasım 2019’da sona erecektir. Vatandaşların mahkemelerde sıkıntı çekmeden bu yasadan haberdar olup faydalanmaları için yaklaşık 15 ay süre kaldı. Takip ettiğimiz kadarıyla Erzurum genelinde karara bağlanan başvuru ve düzenlemelerin, bu zamana kadar bin sayısına yaklaşmış. Konuyu bir kez daha kamuoyunun gündemine taşıyarak vatandaşlarımıza yardımcı olmak istiyoruz.”